Koku ve Hafıza Arasındaki Güçlü Bağ: BEN GORHAM

Koku, duyular arasında geçmişi bize çoğu zaman en hızlı geri getiren hissimiz. Bir çiçeğin kokusu bizi aniden çocukluğumuzun geçtiği sokağa, naftalinin keskin aroması büyükannemizin evine, hatıralarımıza götürebilir. Kokunun hafıza üstündeki etkisini kişisel hayatında da çok yoğun bir şekilde hissetmiş olan Byredo markasının kurucusu Ben Gorham, markayı 2006 yılında bu yoğun hislerle kurdu. Gorham, Hindistan’da annesinin memleketini ziyaret ettiğinde baharat, esans ve aromaların etkisi başını döndürmüş ve bu seyahatten aldığı ilham da Byredo’nun kurulmasının temel sebebi olmuş.

İsveçli Ben Gorham Stockholm’da güzel sanatlar öğrenimi gördü. Bu alanda hiçbir eğitimi olmaksızın 31 yaşında bu dünyanın bir parçası oldu. 

Gorham bundan birkaç sene önce deriyle ilgilenmeye başlamış. Markanın zanaate verdiği önemi deriye adapte etmek ona çok anlamlı görünmüş. Hepsi usta İtalyan zanaatkarlar tarafından yapılan ürünleri markanın farklı yöntemler ve mediumlarla dahi aynı yalın ve kaliteli dili nasıl ustaca konuştuğunu kanıtlar türden. Gorham’a göre bu süreç parfümde de olduğu gibi ancak samimiyet ve yakınlıkla mümkün. “Bir sanat öğrencisi olarak koku beni her zaman etkisi altına alıyordu; fakat yalnızca  bir fikir ve duyu olarak. Mezun olduktan sonra his bir ürüne dönüştü.” diyen Gorham, markanın sanatsal üretim süreçleriyle bu kadar çok paralellik gösteren doğasına rağmen ticari bir yolu seçmiş ve bununla ilgili başarısı da çok yönlülüğünü gösteriyor. Bugün 52 ülkede varolan markanın yüzlerce farklı ürünü var. 

Bazı markaların çok sıkı takipçisi, hatta hayranı olmak için çok fazla sorgulama ve araştırmaya gerek olmaz. Bir şekilde ortaya çıktıkları ilk andan itibaren kendilerini sunma biçimleri, var oluş amaçları içgüdüsel bir biçimde içinize siner. Byredo'nun bu markalardan bir tanesi olduğuna hiç şüphe yok. 

Geçtiğimiz sene onuncu yıldönümünü kutlayan marka, 2017 yılına özel “İsimsiz” bir koku çıkardı. Gorham herkesi kokuyu yorumlamakta ve hissetmekte serbest bırakıyor ve tam da bu noktada sözcüklerin yarattığı hiçbir sınırlama olmaksızın, bizi yönlendirenin yalnızca anılar olmasını istiyor.

Ben Gorham, geçtiğimiz Mayıs ayında İstanbul Uluslararası Sanat ve Kültür Festivali (IST. Festival) kapsamında İstanbul'a gelerek, beş duyumuzun sanatsal üretim sürecindeki etkisi hakkındaki panelde Anja Rubik ile beraber konuşmacı olarak yer almıştı. Konuşmayı buradan izleyebilirsiniz. 

Kapak Portre: Morgan Norman