Yüksel Arslan’dan “Sui generis” sergisi

16 Mart 2023

Çalışmaları arture olarak tanımlanan Arslan’ın sıra dışı eserleri 2 Nisan’a kadar Dirimart’ta.

Yüksel Arslan 1961 yılında, 2017’de hayata gözlerini yumana dek yaşayıp üreteceği Paris’e taşındı ve yedi büyük arture yarattı. Kendine has bir üslubu olan Yüksel Arslan’ın son sergisi ‘Sui Generis’ bu ay Dirimart’ta sanatseverler ile buluşuyor.  

Serginin ismi olan Sui generis, “kendine has”, “nevi şahsına münhasır” ve “biricik” anlamına gelen Latince bir ifade. Eserleri için son derecede kişisel hale gelmiş kategorileri yaratmak amacıyla geleneksel kategorileri aşmanın yollarını bulan bir sanatçıydı Arslan. Dünyaya dair kavrayışını ifade eden kelimeler ve materyaller kullandı, hayatına uygun ve paralel bir biçimde ürettiği eserleri, türlerin geleneksel sınırlarının ötesine geçti.

Kelimenin tam  anlamıyla kitabına uygun bir sanatçı olan Arslan, Anadolu resimlerinin  yer aldığı bir kitaba başvurarak asırlarca kağıtta kalacak boyalar üretmek için kadim tariflerden faydalandı. Günümüzün yağlı boya gibi teknolojik gelişmelerinin aksine, bu tariflerde sabun parçaları, bitkiler, tütün, çay suyu,  toprak, bal, yumurta beyazı, yağ ve kemik iliği gibi malzemeler yer  alıyordu. Bu tecrübeyle sabit tarifler sayesinde dünyaya dair kavrayışını kağıda işleme imkânı buldu.


Arslan’ın yarattığı yedi büyük arture serisinden ilkinin içeriği, Karl Marx’ın Kapital okumalarına dayanıyordu; yağ tulumuna dönmüş açgözlü kapitalistler ve lümpen fabrika işçileri vardı bu eserlerde. Capital ve Updating Capital serilerinin ardından Influences ve New Influences serileri geldi; bu seriler, René Descartes, Friedrich Nietzsche, Voltaire, Jean-Jacques Rousseau gibi filozofların ve Walt Whitman, Charles Baudelaire, Samuel Beckett gibi şairlerin ve daha nicelerinin eserlerinin okumalarına dayanıyordu. Man serisinde ise sözde bilimsel beden çizimleri; çeşitli yaratıklar, insan ve böcek melezleri, mistisizmle flörtleşmeler vardı.

Ardında 700’den fazla arture bırakan Arslan, “resim ile yazı arasında, resim ile şiir arasındaki” ansiklopedik konuları işleyen eserleriyle hatırlanacak. Sergi, bu bağımsız serilerden eserleri bir araya getiriyor ve bu müthiş sanatçının anısını Dirimart’ta yeniden canlandırıyor. Yüksel Arslan’la ilk kez tanışacak olanlar veya bir kez daha buluşmak isteyenler, sanatçının olağanüstü vizyonunu 2 Nisan’a kadar görebilir.